ائل نيسگيلي- EL NİSGİLİ

دكتر حسين محمدزاده صديق (دوزگون)ون توركجه شعرلريني و ادبي يازيلاريني درج ائده‌جه‌ييك.

مجموعه شعر «ورزقان» انتشار يافت

بؤلوم : نظرلر و مقاله لر

مجموعه شعر «ورزقان» اثر «حسين دوزگون» منتشر شد. اين كتاب كه در قطع رقعي و 127 صفحه به چاپ رسيده است حاوي اشعار جديد ايشان است. انگيزه‌ي سرودن اين مجموعه با واقعه‌ي زلزله‌ي ورزقان رقم خورد. ايشان شعري بلند در شرح اين واقعه‌ي دردناك سرودند كه در ابتداي اين كتاب قرار دارد. اما محتواي ديگر اشعار اين مجموعه به وقايع اجتماعي، فرهنگي، سياسي و ادبي باز مي‌گردد كه شاعر سال‌ها با آن مواجه بوده است. وقايعي كه شايد دغدغه‌ي خاطر بسياري از ما باشد. در زير چند شعر از اين مجموعه را با هم مي‌خوانيم:

http://s5.picofile.com/file/8111639218/varzqan.jpg

ورزقان

 قيوريليردي عزالي ساچ ايچره

رقص ائديردي گئجه، چئوريليردي.


آرديني اوخو
یازار : سيد احسان پنجشنبه 29 خرداد 1393 | باخیش لار (0)

حمله‌ي فرقه سايت جاعل «آذريها» به دكتر صديق

بؤلوم : نظرلر و مقاله لر

افشار جوغين

فرقه‌ي نوظهور سايت آذريها حمله به دكتر صديق دانشمند و استاد زحمتكش ايراني را تشديد كرده است و طي چندين مقاله، خبر، تحليل و غيره اين دانشمند ايراني را به باد ناسزا و تحقير گرفته است. اين استاد زبانشناس چندي پيش با چاپ كتاب «فرضيه‌ي زبان آذري و كسروي» در معرض انواع افتراها و توهين‌ها از طرف پان ايرانيست‌ها قرار گرفت. ايشان در اين كتاب وجود زباني به اسم «آذري» را نفي كرده و گفته‌اند كه در طول تاريخ، قوم و زباني به اين نام پيدا نشده‌اند و فرضيه‌ي كسروي را كه زبان باستاني مردم آذربايجان را آذري مي‌شمرده باطل دانسته‌اند.

نام كامل اين دانشمند «حسين محمدزاده صديق» است كه در سال 1324 در تبريز متولد شده و در سال 1362 از دانشگاه استانبول مدرك دكترا گرفته‌اند. ايشان سال‌ها در دانشگاه‌هاي ايران به تدريس زبان و ادبيات تركي مشغول بوده و در ميان آذربايجاني‌ها از محبوبيت زيادي برخوردارند. ايشان كثيرالتاليف‌ترين دانشمند معاصر ايراني هم به شما مي‌روند، تعداد تاليفات و آثارشان به 300 مي‌رسد كه در ميان آن‌ها «قارا مجموعه» ترجمه ديوان لغات الترك، تصحيح ديوان نسيمي و يادمان‌هاي تركي باستان معروف‌تر است.

دكتر صديق طبع شعر هم دارد و تا كنون چندين مجموعه شعر مدون تركي از وي چاپ شده است. اين استاد را در ايران مرجع شعر و ادب تركي مي‌شناسند. در ميان كساني كه ايشان را مي‌شناسند به «دايرة المعارف متحرك» معروف است و برخي‌ها به وي لقب «پدرادبيات تركي ايران» داده‌اند.


یازار : سيد احسان دوشنبه 6 خرداد 1392 | باخیش لار (1)

پاسخ دروغهاي هشت گانه توطئه آميز سايت جاعل «آذري‌ها» عليه حسين محمدزاده صديق دوزگون

بؤلوم : نظرلر و مقاله لر

الله وئردي بصيرتي

اخيراً سايتي با نام «آذريها» http://www.azariha.org در دنياي مجازي شروع به فعاليت مخرب كرده است كه با تظاهر به دفاع از تماميت ارضي كشور به دروغ پردازي و جعل وقايع درباره اساتيد شاخص مملكت، تاريخ آذربايجان، ادبيات و فولكلور زبان تركي و بالطبع جريحه دار كردن احساسات بسياري از ترك زبانان و ايجاد نفرت مشغول است.

اين سايت كه در لوگوي خود نماد پرچم ايران را بدون نشان جمهوري اسلامي ايران (كلمه الله اكبر) كار كرده است، در ميان اهانت‌هايي كه به تاريخ و فرهنگ آذربايجان مي‌كند، بر عليه استاد دكتر حسين محمدزاده صديق جوسازي و سياه نمايي خاصي را آغاز كرده است. نمونه‌اي از اعمال زشت و سخيف اين سايت، انتشار مقاله‌اي بدون امضا و نام با عنوان «ديدار حسين محمدزاده صديق با افسر وزارت دفاع فرانسه در كرج» مي‌باشد كه دروغ‌هاي موجود در مقاله را يكي يكي مي‌شمارم:

1- دروغ اول، تيتر مقاله است كه بنابر استفسار ما از استاد دكتر حسين محمدزاده صديق همچو ديداري هيچ گاه در عمر اين دانشمند ترك آذربايجاني ايراني الاصل اتفاق نيفتاده است.


آرديني اوخو
یازار : سيد احسان دوشنبه 6 خرداد 1392 | باخیش لار (0)

زبان آذري، زبان فحش و ناسزا در سايت جاعل «آذريها»ست

بؤلوم : نظرلر و مقاله لر

سايت جاعل «آذري‌ها» مردم شريف آذربايجان را كه به زبان زيباي تركي، زبان اصلي و مادري و بومي خود علاقه نشان مي‌دهند، وابسته به كشورهاي بيگانه مي‌شمارد و انگ‌هاي مختلف به آن‌ها مي‌زند. حتي دانشمنداني مانند مرحوم پروفسور زهتابي را به باد فحش و افترا مي‌گيرد. آن مرحوم كه الان دستش از دنيا كوتاه است آيا واقعاً شايسته‌ي اين همه فحش و ناسزاست؟

آن مرحوم به 7 زبان زنده‌ي دنيا مسلط بود و در ايران كار علمي كرده است نه سياسي. آيا سياسي بازان سايت جاعل «آذري‌ها» غير از زبان مبهم و دروغين «آذري» و فارسي، ديگر چه زباني بلدند؟

زبان فحش و ناسزا و اين هنرشان است. ظاهراً زبان آذري زبان فحش و ناسزا بوده است و بهتر كه نابود شد و زبان زيباي تركي جاي آن را گرفت.

الحمد لله رب العالمين.


یازار : سيد احسان دوشنبه 6 خرداد 1392 | باخیش لار (0)

پاسخ به اهانتهاي سايت جاعل آذريها عليه دكتر ح. م. صديق

بؤلوم : نظرلر و مقاله لر

نقل از سايت بصيرت ايراني - مهرتاش خراساني

به دنبال درخواست براي فيلترينگ سايت جاعل آذريها گردانندگان اين سايت چنين وانمود كرده‌اند كه به علت توطئه‌چيني عليه استاد دكتر صديق چنين درخواستي را مطرح مي‌كنم. گرچه اينجانب درخواست خود را به زبان شيرين و فصيح فارسي و با نثري رسا نوشته‌ام اما ظاهراً به نظر مي‌رسد گردانندگان اين سايت به علت مشغول شدن با زبان فرضي، موهوم و مبهم آذري، زبان فارسي را هم مانند تركي خوب حالي نمي‌شوند. من به دلايل زير درخواست فيلترينگ اين سايت جاعل را كرده‌ام:

1- سايت جاعل آذري‌ها پرچم مقدس جمهوري اسلامي ايران را جعل كرده و آن را در لوگوي خود بدون لفظ جلاله‌ي «الله» كار مي‌كند.

2- عليه تركان ايران مخصوصاً تركان غيور آذربايجان نفرت پراكني مي‌كند و آن‌ها را قاتل آذريها در طول تاريخ مي‌نامد.

3- عليه زبان شيرين تركي برمي‌خيزد و آن را زبان مهاجمي مي‌داند كه گويا زبان موهوم و مبهم آذري را بلعيده است.


آرديني اوخو
یازار : سيد احسان دوشنبه 6 خرداد 1392 | باخیش لار (0)

لوحه‌لر لوحه‌سي

بؤلوم : نظرلر و مقاله لر

دكتر مرتضي مجدفر

از ميان 336 اثر متنوع، جامع الاطراف، خواندني، تأليف، ترجمه، نظم و مجموعه شعر، پژوهش، تصحيح و تحشيه، متون دانشگاهي، ادبيات كودكان، نقدها و مقدمه‌هاي استاد بزرگوارم دكتر حسين محمدزاده صديق، با حجم‌هاي كم و زياد، اگرچه من همه را دوست دارم و با تك تك صفحات برخي از آن‌ها به مثابه‌ي خاطرات دوران نوجواني و جواني‌ام زندگي مي‌كنم و با برخي ديگر چون تصحيح ديوان‌هاي فضولي، نباتي، هيدجي، سيد عظيم، نسيمي، واقف و قوشچو اوغلو همراهي و مؤانست شبانه دارم و تا صفحه‌اي از يكي از ديوان‌ها را نخوانم، سر بر بالين نمي‌گذارم، و بعضي ديگر را چون شاه اثري در بازنمايي فرهنگ، ادبيات و تاريخ مردم آذربايجان مي‌دانم، ولي به گمانم ماندگارترين و اثرگذارترين كتاب‌هاي دكتر صديق را بتوان كم حجم‌ترين آثار ويا ز الحاظ حجم و متون نوشتاري به شمار آورد، آثاري كه نه بر مبناي پژوهش و كنكاش در آثار پيشينيان و نقد و تحليل آن‌ها، بلكه از احساس و عمق جان دكتر صديق نشأت گرفته است. اين آثار كه در نامگذاري اكثر آن‌ها، استاد از عبارت «لوحه‌لر» استفاده كرده است، ناخودآگاه ذهن ما را به سمت و سوي الواح ماندگار تاريخ هدايت مي‌كند. الواحي كه هنوز بشر از آن‌ها ياد مي‌كند و مبناي فكر و انديشه‌ي انسان‌هاي امروزي، چه بسا مضامين لوحه‌هايي است كه از سال‌هاي دور، براي او به مرده‌ريگ گذاشته شده است.


آرديني اوخو
یازار : سيد احسان شنبه 7 مرداد 1391 | باخیش لار (0)

سؤز سوراغيندا- اوچونجو حيصه

بؤلوم : نظرلر و مقاله لر

بهروز ايماني

قاشقايى لوحه‌لرى

تورك ائللرى، عدالتى سئوه‌ن، حاققين آرخاسيندا هميشه دوران، زوراكيليق قبول ائتمه‌ين، ايگيد و دؤيوشكن خالقلار اولموشلار.

واختى ايله دونيانين ان گوجلو امپراتورلاريندان اولان، 500 ايله ياخين، شرق ايله غرب عالمينه حؤكم سورن تورك قهرمانلاري، سارسيلماز و جومرد ايگيدلر اولارلار، اونلارين اؤنونده دايانيب، قارشي قارشيلا قيلينج چالماق غير ممكن ايدى.باشقا خالقلار بونا اينانيرديلاركى، تورك‌لره غلبه چالماق اونلاري ايسته‌ييندن، يوللاريندان دؤنده‌رمه‌يين قارشيسيندا بير يول وار، اودا اونلارين ايچينده نفاق توخومو اكيب، اونلاري بير– بيرلرينه دوشمن ائتمك دير. دونيانين مختلف قوملارى اوزون– اوزادى، سياست‌لرين يولونو ايزله‌ييب نهايت اؤز مقصد‌لرينه نايل اولدولار.گؤره‌سن نئيه بئله اولموشدور؟ اونون بير نئچه سببى واردير اونلاردان بيرى بو ملّتيق آچيق اوره‌ك‌لى و هاميني اؤزلرى كيمى دوز بيلمه‌لرى‌دير. آمما ان سارسيديجيسي اودوركى، آغاجي اؤز ايچيندن قورد يئسين، تورك – توركه دوشمن اولسون.

سلطان سليم، چالديران دؤيوشونده، شاه اسماعيل ختايى ايله دؤيوشه چيخيب، ايكى مسلمان توركون، بير – بيرينين الى ايله قاني تؤكولسون.امير تيمورون اوغلونون امرى ايله آذربايجان داهي شاعيرى عمادالدين نسيمى‌نين دريسى سويولسون و نهايت شاه عباس صفوى‌نين تضييقى نتيجه‌سينده قاشقايى ائلى اؤز دوغما يوردلاري آذربايجاندان فارس ولايت‌لرينه سورگون ائديلسين. بو تشبّوث صفوى‌لردن سونرادا دوام ائده‌رك اينديه كيمين‌ده اولدوغو كيمى قالير. قاجار شاهلاري آذربايجاندا اولمازين اويونلاريني يولاسالاراق، گولوستان و توركمن‌چاى معاهده‌لرينده اؤز عيبه‌جر عمل‌لرينه نايل اولا بيلميشلر. نهايت مشروطه حركاتيندا ستارخان قارشيسيندا دايانان اساس عامل‌لر بيزيم اؤزلريميز ايديك. پهلوى دودمانيندا رضا و اونون قولدور اوغلو محمد رضا‌نين تورك‌لره قارشي آپارديغي عيبه‌جر سياست‌لرينى كيم‌لر ائتميشدير. همين سايي اؤزوموزدن اولان كسروى‌لر، يحيى ذوكالار و ايندى‌ده عنايت الله رضالارين، رضا زاده شفق‌لرين مئيدانلاريني سولايان كاوه بيات‌لار، نصرالله پور جوادي‌لرين ساييني سايماقلا قورتارمير. اونا گؤره‌ده قاشقايي ائلى‌نين اوزاقلاردا قالماسي بيزه غريبه گلمير.

«قاشقايى لوحه‌لرى» آدلانان كيتابى آراشديرمادان اؤنجه بو ائل باره‌ده الده ائتديگيم بيلگى‌لرى عزيز اوخوجوما چاتديرماغي يئرلى گؤروه‌رم.

قاشقايى ائلى، ايران تورك‌لرينين و يا خود اوغوز تورك‌لريندن،24 قبيله‌لرينين بيرى ديرلر. بعضى عاليم‌لرين فيكيرينجه، قاشقايى، ائلى‌نين ديللرى توركيه تورك‌لرينين (عثمانلي تورك‌لرينين) ديللرينه ياخين اولدوقلاري اوچون شاه عباس صفوى اونلاري توركيه سرحدلريندن، فارس ولايت‌لرينه كؤچورمه‌يه مجبور ائتميشدير. گويا بو ائل 8– نجى عصرده مغوللار روسيه‌دن گئده‌ن زامان، اسلاولار قوزئى‌دن گونئيه دوغرو آخينديلار و اوردا اولان غربى تورك‌لرينى سيخينتييا قويدولار. اونلار (غربى توركلر) اؤز اراضى‌لرينى الدن وئريب، آرازين شيمال و جنوب حيصه‌لرينده مسكونلاشديلار. اونلاردان بير دسته‌سى كريمه و بوگونكو توركيه‌ده سيغينديلار.قاشقايى‌لر باره‌ده باشقا بير فيكيرده مؤجود دور: گويا شاه عباس پايتختى تبريزدن، اصفهانا آپارديغي اوچون بو ايش بير سيرا تورك‌لرين خطيرينه ده‌يميش اونونچون شاه عباسين عليهينه، بير سيرا مبارزه‌يه ال آتميشلار. نهايت شاه اؤلدوره‌نلرى اؤلدوروب قالانلاري ايسه، فارس ولايت‌لرينه سورگون ائتميشدير. فارس ولايت‌لريندهاونلارين سايي گئت – گئده چوخالاراق، بؤيوك بير ائله چئوريلميشلر. و اونلار اؤز يوردلاريني ترك ائتديكلرى اوچون «قاشميشلار» آدي ايله ائل آراسيندا تانينميشلار.


آرديني اوخو
یازار : سيد احسان جمعه 6 مرداد 1391 | باخیش لار (0)

سؤز سوراغيندا- ايكينجي حيصه

بؤلوم : نظرلر و مقاله لر

بهروز ايماني

اوچغون داخما

1361– نجى گونش ايلى ايشيق اوزو گؤره‌ن اوچغون داخما شعر توپلوسو، عموميتله شعردن آرتيق شعارچيليغا آرتيق يئر وئره‌ن مؤضوعلارى عكس ائتديرير. عين حالدا او دؤره‌ده باش وئره‌ن حادثه‌لرى دريندن ايزله‌يه‌رك، بير چوخ شعرلر يازماقلا ياناشى خالق باياتيلاريندان فايدالاناراق، شاه دؤرونده باش وئره‌ن حادثه‌لرى خاطير‌لاياراق،درين فيكير دونياسينا اوز گتيرير:

باغلار سيلكيندى باردان،

دوشمن كام آلدي ياردان.

نولا بير خوش گون گله،

بيزده قورتاراق داردان.

اوچغون داخما شعر مجموعه‌سينى آراشديراندا، ايستر– ايستمز سوئت‌لر بيرليگى‌نين قبول ائتديريلميش، ادبى سبك‌لرى يادا دوشور. «ادبى مكتب‌لر» اثرينين مؤلفى «از باروك تا پارناس» روسيه‌نين رئاليسم ادبى مكتبينى اوچ حيصه‌يه بؤلور. 1– ايلك رئاليسم، 2– تنقيدى رئاليسم، 3– سوسياليستى رئاليسم.

ايلك و تنقيدى رئاليسم‌لر باره‌ده سؤز آچماغا آرتيق احتياج دويولمور. آنجاق سوسياليستى رئاليسم ادبى سبكى اطرافيندا دانيشماق طبيعى نظره گلير.

سوسياليستى رئاليسم، ادبيات ساحه‌يسنده سوئت‌لر بيرليگى‌نين مكتبيندن قيدالانان بوتون اؤلكه‌لرين رسمى مكتبى سانيليردي. سوسياليستى رئاليسم 1934– نجو ميلادى تاريخينده مسكودا كئچيريلن، شوروى يازيچي‌لارينين بيرينجى كنگره‌سينده رسمى صورتده اؤز يئرينى آلدي. سوسياليستى رئاليسم مكتبينده، هنرمند هرنه‌دن آرتيق انقلابچي احوال– روحيه‌ده ياشامالي و بير سؤزله انقلابى اثرلر ياراتمالي‌دير. يئرى گلميشكن دئمه‌لى‌يم‌كى،1932– نجى ميلادى تاريخينده كمونيست پارتياسي‌‌نين مركزى كميته‌سى سوئت‌لر بيرليينده فعاليت گؤستره‌ن بوتون ادبى، هنرى درنگ، تشكيلاتلاري رسمى صورتده اورتادان قالديراراق اونلارين واحد بير سنديكادا فعاليت گؤسترمه‌لرى قرارا آلينميشدير. بونونلا بئله كمونيست پارتياسى سؤزو گئده‌ن سنديكالارين بودجه‌سينى تامين ائده‌رك، بوتون هنر ساحه‌سينده فعاليت گؤستره‌ن يئرلرده اؤز فيكير و ائدولوژلارينى تبليغ ائتمه‌يه باشلاميشلار. بئله‌ليكله 1934– نجو ميلادى تاريخينده سوسياليستى رئاليسم هنرمندلر ايچره‌سينده اؤزونه مخصوص يثر آچماغا باشلادي. سوسياليستى رئاليسم مكتبينده، پارتيانين ايدئولوژيك اوصولونا اويغون فعاليت گؤسترمك و خالقا خدمت گؤسترمك، زحمت‌چى‌لر مبارزه‌لريندن مدافعه ائتمك و انترناسيوناليسم روحيه‌ده ياشاماغا آرتيق يثر ويريلير.

سوسياليستى رئاليسم مكتبى، بوتون سوسياليستى اؤلكه‌لرده، سؤزون دوغرو معناسيندا دونيانين هر يئرينده آرتيق منيمسه‌نه‌رك، ايراندا خصوصى ايله آذربايجاندا، بؤيوك مؤقعيته يييه‌لنميشدير. بو خصوصدا رحمت‌ليك صمد بهرنگى، عليرضا نابدل، بهروز دهقاني و دوقتور حسين دوزگون آدلاريني خصوصى صورتده وورغولاماق آرتيق يئرينه دوشردى. دوقتور دوزگونون بير چوخ شعرلرى، خصوصى ايله اوچغون داخما شعر مجموعه‌سينده سوسياليستى رئاليسم مكتبى‌نين ايزلرينى آختارماق چوخدا چتين دگيلدير.


آرديني اوخو
یازار : سيد احسان جمعه 6 مرداد 1391 | باخیش لار (0)

سؤز سوراغيندا- بيرينجي حيصه

بؤلوم : نظرلر و مقاله لر

 

بهروز ايماني

دوقتور دوزگونون شعرلرى باره‌ده سؤز - صحبتدن قاباق، ادبى تنقيد و آذربايجان ادبياتيندا تنقيدين اؤزه‌ل يئرى خصوصوندا دانيشماق، آرتيق ضرورت‌ طلب ائدير.

آرتيق سؤزو اؤلچمك و تانيماق كيمى تعريف اولونان ادبى تنقيدده تنقيدچى بيرينين ياراديجيلق دونياسينا دريندن گيريب، اونون ادبى اثرلرينى شرح و تفسير ائتمكله، او اثرين مثبت و منفى جهت‌لرينى آچيب، هانسي قايناقلارا يييه‌لنديگينى ايره‌لى چكير.

تنقيد و آذربايجان آغيز ادبياتي:

آذربايجان آغيز ادبياتيندا تنقيدين بؤيوك رولو، درين كؤك‌لرى و منشايى واردير. بو خصوصيت هر نه‌دن آرتيق آتالار سؤزونده و مثللرده گؤزه چارپير.مثلا آتا اؤز – اوغلونا نصيحت وئره‌رك دئيير: « اوغول سنى گولدوره‌ن يانيندا اوتورما، آغلادان يانيندا اوتور». بو مثلده «گولدورمك» و «آغلاتماق» آنلاميندا يالنيز تنقيد احوال- روحيه‌سينى گؤروروك. و يا خود بير آيري مثلده « دوست- دوستونون گوزگوسودور».

تنقيدين يوكسك مقامى تكجه آتالار سؤزونده و نثرلرده دئييل، بلكه ايهاملا دئييلميش، يوزمالاردا و لطيفه‌لرده‌ده ‌گؤرمك مومكوندور. دئييرلر گونلرين بير گونو اؤلكه پادشاهي‌‌نين، ادبياتا و شعره ماراغي گونو گوندن چوخاليب، امر ائديركى، اؤلكه‌ده، ياخشي شاعير وارسا، اونون يانينا گتيرسينلر. شاعيرلر گليب، پادشاهين سونسوز محبت و رغبتى ايله قارشيلانيرلار. دئييرلر شاه اونلارين گئييم و يئمكلرينه چوخ ياخشي يئتيشيب، سونسوز حؤرمت بسله‌ييرميش. بو طرفدن ادبياتين و شعرين نه اولدوغونو بيلمه‌ين و استعدادى اولمايان بير شخص، دربارا سوخولماق طاماحى ايله بير ته‌هر اؤزونو شاعيرلر جرگه‌سينه قوشور.

واخت او واخت اولوركى، شعر مجلسى قورولور. هامى شعرينى اوخويور، واخت بونا چاتاندا، شاه اونو اؤزونه مخصوص حالت ايله ادبياتچيلارا تقديم ائدير و امر وئريركى، اؤز شعرينى اوخوسون، او شعرينى اوخوماغينا اوخويور، آمما اورادا اولان سؤز صرافلاري، اونون بو هدر سؤزلرينه دؤزه بيلمه‌ييب گولمه‌يه باشلاييرلار. بو گولوشلر شاها چوخ آغير گلير، سببينى سوروشدوقدا باخيب گؤروركى، اونون اوخودوغو سؤزلرده او كى، يوخدور، او دا شعريت‌دير. بونا گؤره‌ده شاه بتر عصبيله‌شير و فرمان وئريركى، اونو سحره كيمى، دربارين قاباغيندا يئرلشن گؤله (حووضا) سالسينلار. شاهين خدمت‌چيلرى اونو گورولتو ايله سويا ساليرلار. تازا شاعير سودا چاليخلايا چاليخلايا قالير. او طرفدن ده يئل اونون پاپاغيني سويون اوزونده او طرف بو طرفه آپارير. شاهين ايتى تازا شاعيرين پاپاغيني، ماراقلي گؤروب، سويا گيرمه‌لى اولور. بونو گؤره‌ن بو يئنى شاعير، ايته سارى گئديب، اونا خطابن دئيير: «يقين سن‌ده پيس شعر اوخودون، شاه سنى ده سويا آتدي.» بيز بو لطيفه ده گولوشدن آرتيق، شعرين اهميتينى و تنقيدين ضرورى اولدوغونو دويوروق.


آرديني اوخو
یازار : سيد احسان جمعه 6 مرداد 1391 | باخیش لار (0)

شيخ محمد خياباني منظومه سي

بؤلوم : نظرلر و مقاله لر

شئيخ محمد خياباني

عزيز محسني 

شئيخ محمد خياباني‌نين حياتي، فعاليتي، بو بؤيوك عاليم و روحاني‌نين خائينجه‌سينه شهيد اولوب تبريزين كوچه‌لرينده سورونمه‌سي و او بيري‌طرفدن اوستاد دوزگون سؤيله‌ديگي محتوالي، معنالي و دگرلي منظومه‌سي، مني وادار ائتدي قلمي گؤتوروب بو باره‌ده، ده‌گرسيز اولموش اولسادا، اؤز نظر و تاثّراتيمي يازام.

هر شئي‌دن اوّل بونو دئمه‌لييم بيزيم دوغما يوردوموزون اؤلمز عاليم و قهرماني باره‌ده چوخ آز دانيشيليب و حقيقتده بو صادق، فداكار خطيبين و يئنيلمز قهرمانين حاققيندا حددن آرتيق قصور اولوب، شئيخ محمد خياباني بو گؤركملي عاليم و روحاني غريب قالميش و بو عظمتلي انسانين باره‌سينده اينديه‌دك نه بير قلم و نه بير نمايش گؤستريليب و بو حاقدا يازيلان كيتابلارين سايي بارماقلاريميزين ساييندان‌دا آزدير. اوستاد دوزگونون بو حماسه‌ني اوره‌گي آغرييا – آغرييا ياراتماسي و سئويملي قيزي‌‌نين دوغوم گونو مناسبتي ‌ايله اونا هديه ائتمه‌سي چوخ يئرلي و تقديره ‌لايق‌دير. بونو بورادا دئمه‌ليك، بيزلرده بئله بير دب واردير، اوشاقلارين دوغوم گونونو، آتا- آنا آغيرلايارلار، مجلس قورارلار و بو شادليق مجلسينه، قارداش- باجي، آتا- آنا، قوهوم، هديه گتيريب دوغوم گونو اولان قيزا يا اوغلانا تقديم ائده‌رلر.

اوستاد – شاعير بو اثري ياراداندا، اوره‌گي درده‌ گلير، دوشونجه‌لره‌ دالير، خلقي‌نين، قهرمانلارينين،‌يازيچي‌‌لارينين، شاعيرلرينين، عاليم و صنعتكارلارينين نيسگيل و حسرتي شاعيري ياخيب يانديرير. احساسلي شاعير جمعيتده اولان حق‌سيزليكلري، عدالت‌سيزليكلري دريندن گؤرور، خلقي‌نين ديلي، مدنيتي و منليگي آياقلانديغيني دوغما شاعيرلرين كيتابلاري قولتوقلاريندا، گؤزه‌ل و حق يولوندا سؤيله‌ديكلري سؤزلري آغيزلاريندا قالماقلاريني گؤرور، اودور شاعير سؤزه‌ گلير و اوره‌ك يانديريجي سؤزلري گؤر نه‌ قده‌ر شعريّت و گؤزه‌لليكله ايفاده ائدير:

«شاعيرلرين كيتابلاري قولتوغوندا قالاندا،

نئجه ‌منيم قيزيل قلبيم هئچ آغرييا دوشمه‌سين؟

***

دوگونله‌نيب تورپاقلاردا آنالارين باخيشي،

يوز ايل‌لر يول گؤزله‌ييرمي بير ائل، اولوس، بير ملت؟»


آرديني اوخو
یازار : سيد احسان جمعه 6 مرداد 1391 | باخیش لار (0)

گوللر آچاجاق

بؤلوم : نظرلر و مقاله لر

گوللر آچاجاق

رضا همراز

ادبياتيميز و كولتوروموزه گئجه- گوندوز يورولمادان، جان‌دان مايا قويان‌لار ايچينده شوبهه‌سيز كى، اوستاد دوقتور حسين صديقين پايي هامي‌‌دان چوخ اولماسادا‌، چوخ‌لاريندان آرتيق اولموشدور.

مبالغه‌سيز دئسه‌ك، اونون چاليشقان‌ليغي تانيديغيميز ادبيات‌چى و شاعيرلر ايچره تاى‌سيزليغي آپ- آيدين دير.

او، ايسته‌ر شاعير، ايسته‌ر قزئته‌چى، ايسته‌ر ترجمه‌چى و ايسته‌رسه باش رئداكتور اولدوغوندا آغير وظيفه‌لر داشيميش‌دير.

دوقتور  صديقى، ياراتديغي اثرلرينه گؤره بير شاعير، عاليم، بيلگين اديب و تاريخ‌چى كيمى تانيريق. فيكريميزجه او، ائلى‌نين يانيندا همه‌شه باشي اوُجادير. نييه كى او، اؤز وطنداش‌ليق بورجونو ائلى‌نين و وطنى‌نين قارشي‌‌سيندا، اوست سطيرلرده دئديگيميز كيمى دؤنه- دؤنه آغير و تَهلوكه‌لى زامان‌لاردا اؤده‌ييب‌دير.

شاعير، اوستاد حسين دوزگون يا‌زيچي‌‌ليق عَرَفه‌سينه آياق قويدوقدا، شاه و اونون فيكيرداش‌لاري‌نين ايچ اوزونو قات- قات آچيب گؤسته‌رمه‌كده و اونلارين ظاهيرده گيزلى ماهيت‌لرينى ايفشا ائتمه‌كده دوغرودان دوغروسو شهامت و جسارت گؤسته‌رميش‌دير:

.... قيزيل گول دوغاندا منى ياد ائله،

فعله‌لر قالخاندا منى ياد ائله.

انقلاب اولاندا منى ياد ائله،

آى گؤزه‌ل انسانيم اونوتما منى ....


آرديني اوخو
یازار : سيد احسان جمعه 6 مرداد 1391 | باخیش لار (0)

بير بؤلوك دورنا

بؤلوم : نظرلر و مقاله لر

بير بؤلوك دورنا

 

صديار وظيفه

اؤتن‌ يوز ايل‌ليكلرده‌ اولدوغو كيمي‌، ياشاديغيميز يوز ايل‌ليكده‌ده‌، مكتوب‌ ادبياتيميزين‌ آپاريجي‌ قولو يئنه‌ ده‌ شعريميزاولموشدور. ائله‌جه‌‌ده‌، چاغداش‌ مقاومت‌ ادبياتيميز اؤزونو يالنيز شعير فورمالاريندا گؤستره‌ بيلدي‌. شعريميز بو آپاريجيليغي‌ اوزاق يوز ايل‌ليكلردن‌ باشلاميش‌ كئچيرديگي‌ اوغورلو مرحله‌لري‌‌نين‌نتيجه‌‌سينده‌ اله‌ گئچيريبدير.

ائله‌ اونا گؤره‌ ديركي‌، شعريميز هميشه‌ ميللي‌ شعوروموزون‌داها دا گوجلو اولان‌، داهادا تأثيرلر بوراخابيله‌ن‌ ميكرافونونا چئوريلميشدير. ميللي‌ ذؤقوموزو اوخشايان‌، ائله‌جه‌ده‌ ميللي‌دوشونجه‌‌ميزي‌ اؤزونده‌ عكس‌ ائتديرين‌ گوجلو صنعت‌ نمونه‌سي‌ اولموشدور.

اؤتن‌ يوز ايل‌ليگه‌ قده‌ر، توپلومسال‌ قايغيلاريميزدان‌ دانيشماق ايسته‌ينده‌، بيرينجي‌ دفعه‌ شعر صنعتينه‌ اوز گتيرميش‌ و اونون ‌انكشافينا چاليشيميشيق‌. شعرين‌ عكسينه‌ اولاراق، رومان‌ ادبياتيميز هئچ‌ واخت‌ اؤنم‌‌لي‌ اولماميشدير. معين‌ سبب‌لره‌ گؤره‌، ياراديجيليق‌ دونياميزي‌ باشقا صنعت‌ نؤوعلري‌ ايله‌ خالقا چاتديرماق ايستمه‌ميشيك‌. يقين‌ كي‌، بو خالقين‌ دا ايستمه‌ديگيندن‌ آسيلي اولابيلر. داها آرتيق‌ شعيره‌ مئيل‌ اولدوغوموزا گؤره‌، بيزه‌ شاعير خالق‌ دا دئميشلر. آنجاق شاعير روحلو خالقميز، داها دوزگون‌ فيكير سؤيله‌‌ييبدير. خالق‌ داهادا پوئتيك‌ دويغولارا مالك‌ اولوب‌، بيزي‌ اؤز رومانتيكاسيندا ياشادا بيله‌ن وطنداشلاريميزا اصيل‌ شاعيردير دئميشدير. اودوركي‌، سؤز صرافلاريميزين‌ شعر و شاعيرليك‌ حاققيندا أل‌ده‌ ائديله‌ن ‌دوشونجه‌لري‌، زامان‌ ـ زامان‌ فرقله‌نير. بئله‌ بير حقيقته‌ده‌ اينانا بيليريك‌ كي‌، تئاتر، رسامليق‌ و رومان‌ ادبياتي‌ كيمي‌ صنعت‌ اؤرنك‌لري‌ بيزيم‌ خالقين‌دا ميللي‌ شعورونو عكس‌ ائتديرمگه‌ ايمكان‌ تاپسايدي‌، شعريميزين‌ آرخيوينده‌، تاپديغيميز شاعيرلريميزين ‌سايي‌ بو قدرده‌ چوخ‌ اولموياجاقدي‌. كلاسيك‌لريميزده‌ اولدوغو كيمي‌، چاغداش‌ دؤورموزده‌ ده‌ بيرچوخ‌ علم‌ آداملاريميزين‌ شاعير اولدوقلاريني‌ گؤروروك‌. اونلار، يوخاري‌ سوييه‌ده‌ عاليم ‌اولدوقلارينا باخماياراق صنعته‌ گلديكده‌ شعر ايله ‌ماراقلانيبديرلار.


آرديني اوخو
یازار : سيد احسان جمعه 6 مرداد 1391 | باخیش لار (0)

صمد بهرنگي منظومه‌سي

بؤلوم : نظرلر و مقاله لر

جابر آليشان

40-1330 جي ايللرده خائن شاه رژيمي، بوسبوتون حاكميتين ايرانا تحميل ائتميشدي. بوندان اوّل، 1325- نجي ايللرده ايرانين بير نئچه يئرلرينده بؤيوك كوتله‌وي ملي حركتلر اولموشدور. آمما بو حركتلري، دولت قوشونلاري وحشيجه‌سينه قانا چكيب، بؤيوك فاجعه‌لر ياراتميشدير.1330- نجي ايلده مصدق باشچيليق ائده‌ن حركت ايسه « زاهدي » كودتاسيلا قانا چكيلدي و 30 تير شهيدلري كيمي خاطره‌لرده قالان گونلر ياراندي.كودتادان سونراكي ايللر، ايرانين ان آغير ايللريندن ايدي. آزاديخواهلار، وطنپرورلر بوتون توتولوب، زندانلارا سالينيب و يا سورگون اولوردولار. هابئله چوخودا اعدام جوخه‌لرينين قاباغيندا دوزولوردولر.1341 - نجي ايل قم و تهرانداكي حركات‌دا ياتيريلدي. ولاكين كوتله‌وي حركاتين دايانماسينا باخماياراق، آزاديخواه‌لار ايچينده چوخ مبارز شاعيرلر و يازيچيلار وارايدي كي، مستبد حاكميت اوغروندا آياغا قالخيب، مبارزه ائتديلر. البته، بونلاردان بعضي‌لري موقتي چتينليكلره تابلاشماييب، اؤز سؤزلرين دانيب حاكميته قاريشديلار. آز ده‌گيل ايدي او ادبياتچيلار كي، ملته اوز چئويرمه‌ييب، ائل يولون گئتديلر و بو يولدا جانلارين قويدولار. بو يازيچيلاردان صمد بهرنگي‌ني آد آپارماق اولار.

صمد بهرنگي 1312- نجي ايلده تبريزين چرنداب محله‌سينده يوخسول بير عائله‌ده آنادان اولدو. او مينلرجه اوشاق كيمي بيرينجي دفعه اولاراق يوخسوللوقلار ايله تانيش اولدو. صمد اؤز تاي ‌توشلاري كيمي كوچه‌ده، بازاردا، توز- تورپاق ايچينده بؤيودو. اما هئچواخت اؤز طبقه‌سينه اوز چئويرمه‌ييب عؤمرونون آخرينا قده‌ر اونلاردان دانيشدي و اونلارا يازدي.

استبداد دؤورونده آناديلده يازيب‌ اوخوماق ان بؤيوك گوناه ساييليردي و هابئله آذربايجان ديلينده اثر يازماق و چاپ ائتديرمك‌ده بؤيوك جرم ايدي، بونا گؤره صمد و بير نئچه يازيچيلار مجبور اولاراق اؤز اثرلريني فارس ديلينده يازيرديلار.


آرديني اوخو
یازار : سيد احسان جمعه 6 مرداد 1391 | باخیش لار (0)

من سيد احسان، «حسين دوزگون»ون شعرلري و ادبياتي يازيلاري و اونون باره سينده اولان شعرلري و ادبي يازيلاري بو وبلاقدا سيزه سوناجاغام. اوميد ائديريم لذت آپاراسيز.
يوخاريداكي عكس، شاعر حسين دوزگونون ان يئني عكسيدير (1391).

آنا یارپاق

آرشیو

وبلاگ دوم اشعار استاد دكتر صديق

ایلگی

آختاریش

بؤلوم لر

گرايليلار (37)

سربست شعرلر (23)

خزه للر (42)

قوشمالار (103)

غزللر (24)

منظومه لر (14)

مثنويلر (5)

قوشا بئيتلر (6)

ديوانيلر (9)

قطعه لر (8)

دوزگونه خطاب شعرلر (25)

نظرلر و مقاله لر (13)

«احسان»ين تضمينلري (5)

«احسان»ين اوستادا خطاب شعرلري (9)

قاشقايي لوحه‌لري (5)

ترجيع‌بند (1)

بئشليكلر (3)

Hüseyin Düzgün şiirleri (23)

حبيب ساهر ايله علاقه‌دار شعرلر (4)

گالري تصاوير و عكسها (2)

دوققوزلوقلار (1)

ورزقان مجموعه‌سي (13)

كيتابلار (2)

یولداش لار

işıqlara doğru qaranlığlardan keç

Insanliq

وحشي نيسگيل لر

Damjiliqla-an

Serçə2012

اردبيل لوحه لري Ərdəbil Lövhələri

سولدوزلو

خوي هاراي: شعر و داستان تركي

çevirmən

ايران ترك: نام آوران جهان ترك

بئيزيم ائيلين گوزه ل دئيلي

سون یازیلار

«تورپاق قوخوسو» نشر اولدو

نشر كتاب «ايلك سفر» حبيب ساهر با ترجمه منظوم حسين دوزگون

مجموعه شعر «ورزقان» انتشار يافت

كيمي وار؟ - حسين دوزگونون شعرلري

قورخما - حسين دوزگونون شعرلري

هشيار اول- حسين دوزگونون شعرلري

آشناسيز- حسين دوزگونون شعرلري

آمان اركيم سؤكۆلۆر

اوغول - حسين دوزگونون شعرلري

باتي ايتي- حسين دوزگونون شعرلري

هيمّت - حسين دوزگونون شعرلري

پيغمبر نعتي

دۆنن، بوگۆن، صاباح

قيرميزي گۆل

وباللي آتيم

سحر ترانه‌لري

قو قوشو

گؤلچه

ائل قيزي

آذربايجانلي شهيد

ساكينله‌شيرم

يالواريش

يالنيز مني!

آلنيمين قيريشلاري

فاصله

شعرين قارتالي - دكتر حسين محمدزاده صديقين شعرلري

دئييرم - حسين دوزگونون شعرلري

قويما گئتسين زنگاني - حسين دوزگونون شعرلري

منيم اسلام دينيم - حسين دوزگونون شعرلري

خيال پيلوو - حسين دوزگونون شعرلري

آرشيو

تير 1393

خرداد 1393

بهمن 1392

آذر 1392

مرداد 1392

تير 1392

خرداد 1392

اسفند 1391

بهمن 1391

دى 1391

آذر 1391

آبان 1391

مهر 1391

شهريور 1391

مرداد 1391

باغلانتی لار

دوستداران دكترح.م. صديق

ائلدار تبريزلي

يوردوموز

آجيان يارا

انجمن شاعران هشتجين

خانه شاعران تبريز

توركجه شعرلر

سئوگي دونياسي

تبريزيم

سايت اجتماعي كاغذكنان

شاعران اهر

آذيورد

كولتورل آذربايجان

دوشرگه

ايشيق (ادبيات و اينجه صنعت سايتي)

دوشونجه

www.duzgun.ir

خانه شعر تركي

وبلاگ دوم اشعار حسين دوزگون

ائل نيسگيلي 2

دالغا

ليلا ابراهيمي

انسانليق

سایغاج

ایندی بلاق دا :
بو گونون گؤروشو :
دونه نین گؤروشو :
بو آیین گؤروشو :
بوتون گؤروش لر :
یازی لار :
باخیش لار :
یئنیله مه چاغی :

ایمکان لار

RSS 2.0